Türkiye’de Scooter Kiralama Firmaları

Ankara’dan çıktı 10 milyonu hedefliyor

Hop!, Ankara merkezli bir scooter paylaşım girişimi. Yiğit Kipman, Gökalp Üstün, Emrecan Batı, Ahmet Batı tarafından Aralık 2019’da kuruldu. Şu anda sadece Ankara’da hizmet verse de ağustos itibariyle iki şehre daha açılıyor.

Yiğit Kipman, bugün itibariyle 150 bin kullanıcıya ulaştıklarını belirterek, kısa sürede 32 ile açılıp 10 milyon kullanıcıya ulaşmayı hedeflediklerini söyledi. Kipman, daha büyümek için yatırım ihtiyacı olduğunu, bu amaçla yatırım turlarının devam ettiğini de aktardı.

Kipman, her yaş grubundan kullanıcıları olsa da daha çok 18-30 yaş tarafından tercih edildiklerini, insanlara kısa mesafelerde eve, işe, okula giderken yeni bir alternatif ulaşım sağladıklarını vurguladı.

Yurtdışı planı var

Hop!’un yurtdışına açılma planı var ancak sadece altyapı ve teknolojisini paylaşma şeklinde. Kipman, “Tüm platformu kendi mühendislerimiz tasarladı. Çok iyi bir altyapımız var. Bunu yurtdışındaki yerel oyunculara kullandırmak istiyoruz. Bu amaçla Yunanistan’da bir girişimciyle irtibattayız. Teknoloji sağlayıcı konumunda olacağız” bilgisini verdi.

Yiğit Kipman, Bilkent Elektrik-Elektronik mezunu, ODTÜ’de bu alanda master ve doktora yaptı. 6 yıl savunma sanayi deneyimi var. Hop!’u dört çocukluk arkadaşı olarak kurdular. Şasisi hariç scooter’ların hepsini kendileri tasarlıyorlar. Hatta yeni bir geliştirme olarak araçlara çıkarılabilir batarya takarak maliyetleri düşürdüklerini anlatıyor.

Türkiye’de vandalizm az

Türkiye’de çalınma vakasının çok az olduğuna dikkat çeken Yiğit Kipman, “Araçlara zarar verme, vandalizm tarzında olaylar da Avrupa’ya göre ülkemizde çok nadir yaşanıyor. Vandalizm kültürümüzde yaygın değil” dedi.

Sektörün vergilendirilmesiyle ilgili de Kipman, “Şu anda faaliyet gösterdiğimiz il ve ilçelerde belediyelere işgaliye bedeli ödeniyor. Firmalar olarak da vergimizi veriyoruz. Ama bakanlığın sektörle ilgili mevzuat çalışması var. Bizden de görüş alıyorlar. Sektörde standartlar da belirlenmeli, 50 tane scooter alan sokağa çıkmamalı. Bizim kullanıcılarımız sigortalı oluyor. Araçların da motor gücü, fren kapasitesi gibi konularda da kontrolü sağlanmalı” değerlendirmesini yaptı.

Çok yatırım gerektiriyor

BinBin, bir yıldır faaliyette. İlk olarak Yıldız Teknik Üniversitesi, İTÜ ve İstanbul Havalimanı’nda hizmet vermeye başlayan girişim, bir ay önce şehir içine de geldi. İstanbul’da Üsküdar, Beyoğlu ve Fatih’te faaliyet göstermeye başladı.

BinBin’in kurucusu Kadir Abdik, pandemi döneminde şehirlere açılma planları yaptıklarını belirterek, ilk olarak İstanbul’da üç ilçe ile pilot çalışmalara başladıklarını, bütün İstanbul’da olacaklarını söyledi. İstanbul’dan sonra ise hedeflerinde Ankara ve İzmir var.

Ara ulaşım aracı

Abdik, insanlara okula, eve, işe giderken ara bir ulaşım aracı sunduklarını ifade ediyor. BinBin’de yolculuğa başlamak 1.75 kuruş, her dakika için kullanım ise 55 kuruş. Yani 10 dakikalık kullanımı 7.25 TL. Üniversite öğrencileri için bu fiyat daha düşük.

Kadir Abdik, İstanbul’da Şişli Terakki Lisesi’nden mezun oldu. İngiltere Londra’da İşletme eğitimi alırken seyahatleri sırasında Avrupa’nın farklı şehirlerinde gördüğü bu ulaşım aracını Türkiye’de kurma planları yapmış. Türkiye’ye döndüğünde ise bu işe girişmiş. BinBin geçen aya kadar sadece üniversitelerde faaliyet gösteriyordu. Bu aydan itibaren şehre indi. Kısa sürede 20 bin kullanıcıya ulaştı. Abdik, sadece BinBin olarak 20 milyon kullanıcıya ulaşmayı hedeflediklerini vurguladı.

Regülasyon olmalı

Abdik, Türkiye’de regülasyonla ilgili de “Regülasyonlar tam oturmuş değil. Dünya devleri Lime ve Bird de Türkiye’ye girme planları yapıyordu ama düzenlemeler tam olmadığı için vazgeçtiler. Lisanslama olmalı, şehir ve ilçe bazında e-scooter ihtiyacı ile ilgili hesaplama yapılmalı. Gördüğünüz bütün direklerde scooter olmamalı. Türkiye 70 bin scooter’ı kaldırır” yorumunu yaptı.

Sektörün çok fazla yatırım gerektirdiğine de vurgu yapan Abdik, bu güne kadar öz sermaye ile geldiklerini ama bu noktadan da sonra yatırım da alabileceklerini kaydetti. Abdik’in yurtdışına açılma hedefi de var. Arap Emirlikleri ve diğer kardeş ülkelere açılmak istiyor.

Caddelerde nereden gidileceği belirlenmeli

Üniversite kampüslerinde başlayan Palm ise Haziran 2019’da faaliyete geçti. Gelen talepler üzerine şehirlere de açılma kararı aldı. Şu anda İstanbul ve Mersin’de faaliyette. 2020 yılı sonuna kadar şehir sayısını 4’e çıkartacak. Palm’ın açılış fiyatı 2 TL, dakika kullanımı ise 60 kuruş.

Palm kurucusu Berhan Gökşin, e-scooter’ın sadece eğlence, sahilde vakit geçirme amaçlı bir ulaşım türü olmadığını, özelikle pandemi sonrasında bireysel ulaşıma yönelen insanlardan ciddi talep gördüklerini vurguladı.

Gökşin, 70 bin kullanıcıları olduğunu, üniversite kampüslerinin ardından Mersin’de ve İstanbul Bakırköy ve Küçükçekmece’de faaliyete başladıklarını aktardı. Gökşin, “İki ay oldu başlayalı. Çok olumlu tepkilerle karşılaştık. Scooter’ların ulaşım amaçlı kullanılması daha başlangıç aşamasında. Pazar pek çok oyuncuyu kaldıracak durumda. Rekabet kaliteyi getirir ama standartlar iyi belirlenmeli” dedi.

Kaldırımda olmamalı

Regülasyon çalışmalarının başladığını ve sektörden görüş de alındığını dile getiren Gökşin, şunları söyledi: “Kullanım şartları, cadde ve sokaklarda scooter’ların nerelerde kullanılabileceği de belirlenmeli. Scooter sayısı arttıkça altyapı çalışması da şart olacak. Kullanıcı sokağın neresinden gideceğini bilmiyor. Çalışmalar sürüyor. Önümüzdeki aylarda düzenlemeleri göreceğiz. Şu anda kaldırımlar kullanılıyor ama biz bunu doğru bulmuyoruz. Bisiklet ve paylaşımlı yolların artması lazım. Paris örneği var. Bu araçlar için şehirde dönüşüm yapıldı. Türkiye’de mevzuatta kask zorunlu değil, biz öneriyoruz. Kışın scooter daha zor yollar kaygan oluyor ama biz kışı da geçirdik gerekli önlemler alınırsa kullanımı kolay.”

ABD’de gördü, Türkiye’de kurdu

Gökşin, Koç Üniversitesi İşletme mezunu, ABD Los Angeles’ta eğitimine devam ederken, 2017’de öğrenciliğinde hep e-scooter’ları kullandığını anlatıyor. Bir yıl boyunca okulu için bu ulaşımı kullanan Gökşin, Türkiye’ye dönünce Palm’ı kurmaya karar vermiş. Palm, bu ay hem uluslararası hem de yerli fondan ilk yatırımını aldı. Berhan Gökşin, ikinci yatırım haberini de yıl sonuna kadar vereceklerini belirtti.

Rakamlarla paylaşımlı scooter

Martı, BinBin, Hop, Palm, Mobi ve Dost olarak 6 girişim var.

3 milyon kullanıcıyla sektörün lideri Martı.

Toplamda 3.5 milyon kullanıcı bulunuyor.

İstanbul, Ankara, İzmir ve Mersin’de yaygınlar.

Kısa sürede 30’dan fazla ile yayılma planları yapılıyor.

Yurtdışına da açılım hedefleri var.

Bisiklet Sürerken Görünür Olmak